Izložbom radova Mila Milunovića otvoren likovni program ovogodišnjeg Ljetopisa

Izložbom umjetničkih radova Mila Milunovića, jednog od najznačajnijih crnogorskih slikara XX vijeka, je otvoren likovni program 35. Barskog ljetopisa i prva od pet izložbi u okviru ovog segmenta. U Zavičajnom muzeju Bara izloženo je ukupno 26 radova od kojih većinu predstavljaju novootkupljena djela Narodnog muzeja Crne Gore i na ovoj izložbi prvi put se izlažu javnosti.

Izložbu je otvorila dr Anastazija Miranović, istoričarka umjetnosti i selektorka likovnog programa 35. Barskog ljetopisa koja je, tom prilikom, ukazala na obavezu društveno odgovornih institucija i u upoznavanju javnost, naročito mlađe generacije, sa stvaralaštvom svojih velikana.

One kojima je znano, vrijedi podsjetiti na umjetničko djelo, koje zajedno sa grandioznim opusom Petra Lubarde, čini referentnu/uporišnu vertikalu moderne crnogorske likovne misli, na koju se pozivamo pri svakom ozbiljnijem osvrtu u kontekstu razvojnih etapa crnogorske likovne umjetnosti. Ti identitetski “međaši” naše likovnosti zor su pred svijetom i strukom. Čuva ih i prezentuje Narodni muzej Crne Gore, u svojim postavkama i depoima, kazala je ona.

Neposredan povod za relizaciju izložbe slika Mila Milunovića su datumi - 125 godina od rođenja i 55 godina od njegove smrti. U ovoj postavci zastupljena su djela srednjeg i manjeg formata - pasteli i ulja na platnu, kartonu, papiru, šperploči, lesonitu i jedna litografija.

Prema riječima Miranović, ono što prvo uočavamo, i pri letimičnom pregledu date ekspozicije je žanrovska razuđenost – od portreta, autoportreta, preko pejzaža, poznatih toponima i krajolika Crne Gore, do tema po kojima je Milunović poznat široj javnosti - primorskih/maritimnih motiva vezanih za morski biodiverzitet.

Otkrivamo “racionalnog poetu” koji svoj intimni pejzaž/svijet pohranjuje/smješta u zavičaj, u Sopstvo, u dobro znane predjele “mentalne”/lične geografije, kojima likovno suptilno/sofisticirano prilazi. Tu su Orlov krš, Krovovi Cetinja, Sveti Stefan u više varijanti, Vranjina, ali i Pejzaž iz Provanse i Knez Mihailovaulica u Beogradu… Na izložbi su zastupljeni radovi koji su nastajali u tridesetpetogodišnjem vremenskom intervalu, pružajući mogućnost sagledavanja šire slike umjetnikovog višedecenijskog razvoja, s akcentima/djelima iz zenitne stvarlačke faze. Kontrolisano/”intelektualno” slikarstvo vođeno britkošću uma kroz “katalog čulnih informacija”, odiše samosvojnom “fenomenologijom disanja”, istakla je ona.

Dvadesete godine dvadesetog vijeka označavaju početak Milunovićevih likovno-poetskih, impresionističkih traženja i plenerističkih ishodišta koja će dovesti do pronalaženja i izvjesnog zadržavanja u okvirima “modernog klasicizma, a postepeno i studiozno umjetničko sazrijevanje kulminiraće ekspresionističkom fazom ili tzv.mediteranskim ciklusom, po kojem je Milunović poznat široj javnosti.

Slike, koje su pred nama, predstavljaju put do tih zrelih ostvarenja i stvaralačkog zenita. U ovim radovima očituje se naklonost prema klasičnoj tradiciji, pompejanskom slikarstvu i uopšte bogatom mediteranskom, vizantijskom i renesansnom kulturnom nasljeđu. Pokazuju kako je umjetnik gradio svoj osobeni likovni iskaz koji predstavlja fino izbalansiranu sublimaciju plastičko-pikturalnih elemenata, sintetizovane forme, sinhronizovanih planova i masa, kompozicionu svedenost, crtačku sigurnost. Od svjetlosne vedrine i mediteranske raspričanosti do melanholično- nostalgične sažetosti i amblematične simboličnosti, Milunovićeva slika istražuje/opšti unutrašnjim/psihološkim /ličnim i ekstrovertnim, likovnim, strukturalnim. Postižući prefinjenu harmoniju/ravnotežu među njima umjetnik pronalazi svojevrstan komunikacioni kod - simbol/znak koji je istovremeno forma i boja, kontekst i detalj, svjetlost i sjenka, konspirativno i vidljivo do fresko prozirnosti, u konačnici, jedino vrijedno - Istina, kojoj je umjetnik tokom cjelokupnog svog stvaralačkog puta ostao dosljedan, zaključila je dr Anastazija Miranović.

Postavka Milunovićevih radova može se obići u Zavičajnom muzeju Bara do 30. jula.

Iste večeri, na sceni u Starom gradu, kao dio pratećeg programa ovogodišnjeg Ljetopisa, odigrana je predstava „Noć tribada“ u režiji Branka Ilića. Komad u kojem igraju Jelena Simić, Ivona Čović Jaćimović, Lazar Đurđević i Branko Ilić, nastao je u produkciji NVO Teatra mladih, uz podršku Univerziteta Crne Gore, Pravnog fakulteta, Fakulteta dramskih umjetnosti i Centra za kulturu Tivat.

Cilj projekta je da se kroz umjetničku – pozorišnu formu približe teme koje su aktuelne u crnogorskom društvu, te da se afirmiše borba za istinskom ravnopravnošću između žena i muškaraca i važnost emancipacije žena u Crnoj Gori. Ono što je posebna karakteristika odnosa koji se tretira u predstavi je psihološko i ekonomsko zlostavljanje žene, koje je početni oblik nasilja, mnogo ga je teže prepoznati, preduprijediti i sankcionisati, te je neophodno na njega prvenstveno skrenuti pažnju, a ovaj komad stavlja fokus upravo na taj problem.

Izvor: Barski ljetopis