"21.Maj Crnogorska kultura, tradicija i život" u knjižari Karver

Knjižara Karver u petak 20. maja s početkom u 18 h ispred objekta Banja, organizuje  program “21. Maj – Nezavisnost - Crnogorska kultura, tradicija i život”.

Učesnici su: Jasna Tatar Anđelić, profesor francuskog jezika i književnosti, Univerzitet Crne Gore, Salko Luboder, direktor Centra za očuvanje i razvoj kulture manjina, Kemal Musić, direktor JU Ratkovićeve večeri poezije, anjina i Varja Đukić, direktorica knjižare Karver.

Jedna od najvećih vrijednosti Nezavisnosti države Crne Gore, izglasana na Referendumu 2006. godine  je otklon od nacionalizma i dominacije jedne vjerske zajednice, otklon koji je poziv na kulturu zajedničkog života, vrijednosti crnogorske tradicije i građanskog  života, očuvanja sopstvene kulture i  života.

Već postojeće presudno važne su jedinstvene institucije kulture u Crnoj Gori koje baštine tradiciju stvaralaštva i neprekidno arhiviraju, prezentiraju djela savremenih stvalaca, razvijaju specifičan, jedinstven model prezentacije naslijeđa i neprekidno komuniciraju sa kulturama zemlja u okruženju i svijetu.

Zbir sadejstva savremenika - stvaralaca u oblasti književnog, likovnog, muzičkog djela i institucija koje baštine arhivsku građu kao što su Nacionalna biblioteka Crne Gore Đurđe Crnojević i Istorijski arhiv Kotor, bave se i izdavačkom djelatnošću - objavljuju djela klasika i savremenika - svjedoče o kapacitetima koji su daleko najvrijedniji prilog savremenoj istoriji nakon 21. maja, a ujedno i najveći garant očuvanja nezavisnosti.

U budućnosti će, kao i do sada, neovisno od prioriteta koje imaju politike u zemljama okruženja, u Evropi i svijetu, stvaralaštvo i crnogorska kulturna baština, kulturna diplomatija, biti najsadržajniji prilog očuvanju Nezavisnosti.

O institucijama i učesnicima:

Javna ustanova Centar za očuvanje i razvoj kulture manjina Crne Gore je ustanova koju je osnovala Vlada Crne Gore s ciljem unapređenja manjinskih prava u oblasti kulture i afirmacije multikulturalizma kao jedne od temeljnih vrijednosti savremene Crne Gore. Centar je počeo s radom krajem 2009. godine. Centar više od deset godina, kroz različite forme, ustrajava na afirmiciji i podsticanju vrijednosti kulture manjinskih naroda i drugih nacionalnih manjinskih zajednica, multitikulturalosti, tolerancije i koogzistencije različitosti. Osnovne djelatnosti Centra su: Očuvanje, razvoj i prezentovanje kulture pripadnika manjinskih naroda i drugih manjinskih nacionalnih zajednica u Crnoj Gori i afirmacija multikulturalizma; produkcija i distribucija programa, organizovanje manifestacija iz oblasti kulture i različitih oblasti umjetnosti – likovni, muzički, pozorišni, književni i drugi programski sadržaji koji se odnose na pripadnike manjinskih naroda i drugih manjinskih nacionalnih zajednica u Crnoj Gori ; organizivanje tribina, okruglih stolova, predavanja i promocija čije su teme i sadržaji od interesa za očuvanje i razvoj kulture pripadnika manjinskih naroda i drugih manjinskih nacionalnih zajednica; izdavanje knjiga, časopisa i drugih publikacija koje se odnose na pripadnike manjinskih naroda i drugih manjinskih nacionalnih zajednica

Saradnja s institucijama kulture na nacionalnom i lokalnom nivou s ciljem obagaćivanja programskih sadržaja i ostvarivanja ciljeva i zadataka Centra ; saradnja s državnim organima, udruženjima i organizacijama civilnog sektora u cilju međunarodne saradnje s posebnim akcentom na pripadnike dijaspore porijeklom iz Crne Gore. Koncipiran na ovakav način, Centar predstavlja jedinstvenu ustanovu ovakve vrste u regionu i šire, i izraz je stateškog opredjeljenja države Crne Gore da u sami vrh svojih politika i djelovanja ima očuvanje i unapređenje multietničkog i multivjerskog sklada.

Ratkovićeve večeri poezije pokrenute su 1970. godine u čast pjesniku Ristu Ratkoviću. Danas ovi susreti imaju međunarodni karakter. Dodjeljuje se Nagrada „Risto Ratković“ za najbolju knjigu poezije u Crnoj Gori, Srbiji, Bosni i Hercegovini i Hrvatskoj, kao i prva, druga i treća Nagrada Ratkovićevih večeri poezije za pjesnike do 27 godina.

Od 2002. godine Ratkovićeve večeri poezije kreću uzlaznom putanjom. Savremena pjesnička riječ biva sve prisutnija, a iz godine u godinu u Bijelom Polju se okupljaju poznata pjesnička imena iz regiona. Nastavlja se praksa da se u okviru RVP organizuju programi koji osvetljavaju teme iz crnogorske književnosti.

Veoma značajan događaj za kulturu Bijelog Polja i Crne Gore je obnavljanje rodne kuće Rista Ratkovića, koje je završeno 2006. Nakon toga, 2010. godine Ratkovićeve večeri poezije dobijaju status manifestacije od posebnog značaja za kulturu Crne Gore. Shodno tome, 2012. godine formirana je JU Ratkovićeve večeri poezije, čije sjedište je u kući Rista Ratkovića u Bijelom Polju. Tada, sama manifestacija dobija drugačiji karakter, pa od pjesničke manifestacije, postaje kulturna manifestacija, jer Ustanova se bavi svim vidovima umjetnosti, a uz manifestaciju Ratkovićeve večeri poezije organizuje i White Field Jazz Festival, brojne likovne i muzičke programme, te izdavačku produkciju u kojoj je, od 2012. godine do danas, objavljeno oko 100 naslova različitih žanrova.

Gosti Ratkovićevih večeri poezije su umjetnici iz cijelog svijeta, čija djela sadrže univerzalne estetske vrijednosti. Tako su gosti ove najznačajnije ustanove kulture na sjeveru Crne Gore bili nobelovac Orhan Pamuk, dobitnica Gonkurove nagrade Jakuta Alikavazović, najbolji evropski pjesnici Don Paterson iz Škostske i Njemac Marsel Bajer, te stvaraoci iz Narodne Republike Kine, Francuske, Španije, Amerike, Rusije, Ukrajine i drugih svjetskih država, kao i država iz regiona.

Knjižara Karver, Sibila d.o.o. www.karver.org ; www.odaklezovem.com ; www.poetikazemlje.me; www.vranacprice.me osnovana je 2005. godine, godinu dana prije Referenduma za Nezavisnost. Tokom 17 godina, knjižara Karver je bila organizator više od hiljadu programa sa učesnicima, autorima iz Crne Gore, regiona i svijeta, 13 Festivala Odakle zovem (2009-2021), nekoliko web stranica, izdavačke djelatnosti i međunarodnog konkursa za kratku priču Vranac – najbolja kratka priča, 12 manifestacija 22.2. Danilo Kiš, radionice za srednjoškolce i studente društvenih nauka, filmski ciklusi i filmske projekcije, hiljade knjiga ustupljenih bibliotekama srednjih škola, programi u saradnji sa Glavnim Gradom, Ministarstvom kulture, ambasadama u Crnoj Gori, međunarodnim organizacijama, Univerzitetima u Crnoj Gori, ustanovama kulture i obrazovanja, Festivalima i manifestacijama u Crnoj Gori i regionu, izdavačima u Crnoj Gori, Bosni i Hercegovini, Srbiji, Hrvatskoj, Albaniji, Velikoj Britaniji, Mađarskoj, Makedoniji, Bugarskoj…

Autorke & Autori& Izdavači & književni& pozorišni & filmski & muzički stvaraoci od 2005. do danas:

Hugo Hamilton, Zoran Hamović, Kenet Vajt, Ognjen Spahić, Teofil Pančić, Tess Galagher, Božo Koprivica, Claudio Magris, Ljubomir Đurković, Milorad Popović, Vladimir Pištalo, Marko Vešović,  Ismail Kadare, Zuvdija Hodžić, Semi Kaplanolu, Slavoj Žižek, Bora Ćosić, Žarko Paić, Andžej Stasjuk,  Miljenko Jergović, Balša Brković, Gojko Kastratović, Ante Tomić, Sreten Perović, Arsen Dedić, Sehad Čekić, Svetozar Cvetković, Lana Bastašić, Andro Martinović, Igor Štiks, Predrag Lucić, Boris Dežulović, Robert Perišić, Srećko Horvat, Josip Mlakić, Marko Pogačar, Bosiljka Pušić, Vladimir Đurišić, Lordan Zafranović, Tomaž Šalamun, Mladen Lompar, Flavio Rigonat, Damir Avdić, Gerd Koenen, Ivan Čolović, Miloš Radivojević, Véronique Nahoum-Grappe, Zoran Paunović, Tanja Petrović, Hristo Bojčev, Nenad Popović, Gabor Čordaš, Ivan Lovrenović, Saša Ilić, Milenko Damjanović, Nenad Rizvanović, Ivana Simić-Bodrožić, Dino Mustafić, Wolfgang Klotz, Andrej Nikolaidis, Oto Tolnai, Ivan Čolović, Enver  Kazaz, Miraš Martinović, Jurica Pavičić, Bujar Hudhri, Svetislav Basara, Boško Zatezalo, Petra Ljevak, Maja Vrančić, Meg  Vulicer, Vladimir Perović, Ivana Sajko, Ivan Lovrenović, Linda Hogan, Francesca Melandri, Seid Serdarević, Mehmet Can Dogan, Osman Çeviksoy, doc. dr Ridvan Canim, Barbara Korun, Duško Novaković, Aleš Čar, Thomas Glavinic, Lena Ruth Stefanović, Branko Baletić, Dragana Kršenković Brković, Tanja Bakić, Maja Bogojević, Marinko Vorgić, Petar Ćuković, Ana Vukotić, Slobodan Milatović, Marija Krivokapić, Ana Matić, dr. Cihan Özdemir, Branko Čegec, Liljana Dirjan, Bogomil Đuzel, Vojo Šindolić, Staša Aras, Marija Dragnić,  Hedina Tahirović Sijerčić, Luo Sha, Mila Zeković, Ren Xin, Zhang Ying,  Suzana Tratnik, Ana Ristović, Stanka Hrastelj, Paola Petričević, Stefan Bošković, Branislav Milatović, Dejan Projkovski, Zlatko Paković, Igor Vuk Torbica, Bojan Krivokapić, Milo Masoničić, Abdulah Sidran, Mirko Radonjić, Ivan Đurović, Ivana Vujović, Nikola Vukčević, Marinko Vorgić, Tanja Bakić, Olja Raičević, Ilija Đurović, Dušan Đurović, Dragana Tripković, Tijana Rakočević, Jelena Nelević,  Slobodan Šabeljić, Miroslav Minić, Ema Alihodžić Jašarović, Svetlana Jovetić – Koprivica,  Janko Ljumović, Nina Perović, Ivan Marinović, Gojko Berkuljan, Senad Šahmanović, Goran Vojinović, Šerbo Rastoder, Dragan Radulović, Jurij Hudolin, Tanja Mravak, Kruno Lokotar, Jasna Tatar Anđelić, Aleksandar Bečanović, Ljubeta Labović, Slobodan Šnajder, Dušan Jovanović, Branka Petrić, Milena Zupančič, Petar  Pejaković, Zoran Ferić, Pascale Delpesh, Želimir Žilnik, Janny Lindsey, Aleksandar Čilikov, Kristian Novak, Vanja Vukićević Garić, Zoran Rakočević, Olivera Tičević, Armand Gbaka-Brédé, Stela Mišković, Tamara Vujošević Mandić, Vučić Ćetković, Duško Miljanić, Mirko Radonjić, Dragan Markovina, Dejan Matić, Dejan Babosek, Biserka Rajčić, Dragica Lompar, Andrijana Deletić Milačić, Radoman Čečović …

Doc. dr Jasna Tatar Anđelić doktorirala  na Univerzitetu u Strazburu, Francuska, iz oblasti nauke o jeziku sa tezom «Constructions infinitives régies par les verbes de  perception et les verbes factitfs  faire  et laisser et leur traduction en serbo-croate (BCMS)« . Predaje predmete Savremeni francuski jezik III, IV, V i VI na Studijskom programu za Francuski jezik i književnost i predmete Sintaksa francuskog jezika I i II i Konsekutivno prevođenje na Studijskom programu za Prevodilaštvo Filološkog fakulteta. Studirala je francuski jezik na Univerzitetu u Novom Sadu i Univerzitetu « Stendhal » u Grenoblu. Aktivno se bavi usmenim i pismenim prevođenjem i do danas je jedini prevodilac iz Crne Gore akreditovan pri EU institucijama za francuski i italijanski jezik. Prije angažmana na Univerzitetu Crne Gore, radila je kao Rukovodilac Sektora za međunarodnu saradnju Saveza  samostalnih sindikata Crne Gore, bila je ispitivač na međunarodno priznatim ispitima za francuski jezik DELF i DALF, radila kao prevodilac i saradnik načitanijeg francuskog portala o Balkanu "Le Courrier des Balkans", prevodilac programa Canal france International za RTCG. Prošla je specijalizovanu obuku za nastavnike konferencijskog prevođenja u Diekrtoratu za usmeno prevođenje EK u Briselu i angažovana za odgovorne prevodilačke zadatke od najviših državnih i međunarodnih instanci. Bavi se istraživanjima u oblasti sintakse, konstrastivne lingvistike, dijahronijske lingvistike i teorije usmenog i pismenog prevođenja. Učestvovala je na mnogim međunarodnim lingvističkim konferencijama i autor je brojnih radova iz i navedenih oblasti. Članica Centra mladih naučnika CANU, „Matice crnogorske“,Udruženja konferencijskih prevodilaca Crne Gore „AMIC“, francuskog udruženja doktora nauka ANRT, „Societas linguistica europea“, komisije Ministarstva pravde Crne Gore za polaganje ispita sudskih tumača za francuski jezik.

Salko Luboder  rođen je 23. januara 1961. godine u Rožajama. Završio je Interdisciplinarne studije novanarstva na Univerzitetu “Kiril i Metodij” u Skoplju i stekao zvanje diplomirani novinar. Bio je novinar “Pobjede”, saradnik Radija Crne Gore, beogradskog “Blica” i još jednog broja glasila u regionu. Pored ostalog, bio je poslanik u Skupštini Crne Gore i direktor Centra za kulturu u Rožajama. U periodu od 2. februara 2017. do 23. aprila 2020. godine bio je savjetnik predsjednika Vlade, nakon čega ga je Vlada imenovala za direktora Javne ustanove Centar za očuvanje i razvoj kulture manjina Crne Gore. Bavi se publistikom i umjetničkom kritikom. Koautor je dvije knjige (“Zločin i odmetništvo Bajrama Hodžića” i “Jagluk sa nebeske sohe”), priredio je knjigu o stvaralaštvu Zaima Azemovića “U vidokrugu humanizma”, autor je priča koje su objavljene u časopisima u Crnoj Gori i regionu, tekstova za dokumentarne filmove, kataloge likovnog stvaralaštva, recenzija i prikaza knjiga. Bio je direktor Međunarodnog festivala dječje pjesme “Zlatna pahulja”.Utemeljivač je  kulturno-turističke  manifestacije “Dani gljiva i ljekovitog bilja”, koja je nagrađena priznanjem “Crnogorski oskar”. Uređivao je časopis Rožajski zbornik. Dobitnik je najvećeg priznanja Opštine Rožaje u oblasti kulture Nagrade “30.septembar”.

Kemal Musić, rođen je u Godijevu 1972. godine. Objavio je knjige Zasjeda (pripovijetke i priče); Luda kuća (pripovijetke i priče); Kad su vukovi gladni biće oštra zima (priče i reportaže); Žig (roman); Priče o malim i velikim čudima (kratke priče sa Radomanom Čečovićem); Nešto nalik punom mjesecu (roman); Zasjeda i druge priče (izbor priča i reportaža); Zborno mjesto (izbor iz crnogorske kratke priče sa Bogićem Rakočevićem); Nedokazive istine Lameka Ćisuma (roman); White Field Jazz Festival – Potencijali i razvoj kulturnih institucija (studija) i Inicijali (kratka proza). Dobitnik je nekoliko književnih i novinarskih nagrada, a priče su mu prevođene na engleski, francuski, albanski, slovenački, ruski i azerbejdžanski jezik. Zastupljen je u čitanci za šesti razred u Crnoj Gori, studijskim programima, antologijama, leksikonima, rječnicima i izborima proze.  Direktor je JU Ratkovićeve večeri poezije.

Izvor : Knjižara Karver